Bài Của Khách

Thứ Bảy, 29 tháng 6, 2013

CÂN BẰNG QUYỀN LỰC VÀ SỨC MẠNH NGOẠI GIAO

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa kết thúc chuyến công du Thái Lan. Trong chuyến công du này, lần đầu tiên trong khu vực, VN và Thái Lan trở thành các đối tác chiến lược của nhau (đối tác chiếc lược là cụm từ mà giới cầm quyền Hà Nội dùng để chỉ các quốc gia có tầm ảnh hưởng quan trọng đến nước mình). Cũng bắt đầu trong cuối tuần này, chủ tịch nước Trương Tấn Sang cũng bắt đầu chuyến đi đến Indonesia và trọng tâm là kí quan hệ đối tác chiến lược. Sắp tới, Việt Nam cũng trở thành một đối tác chiến lược của Singapore.
Bối cảnh diễn ra các chuyến công du và thắt chặt mối quan hệ này chính là để cân bằng mối quan hệ với Bắc Kinh. Tuần trước, Chủ tịch Sang cũng đã đi sang Trung Quốc và nhấn mạnh sự đoàn kết, phương châm 16 chữ vàng, 4 tốt của 2 Đảng, 2 nhà nước. Vì vậy, chuyến đi đến một loạt các quốc gia Đông Nam Á có chủ quyền trên biển Đông được xem như đối trọng với Bắc Kinh khi mà các tranh chấp trên biển đang ngày càng trở thành một vấn đề nóng, đặc biệt là Bắc Kinh đang trở thành một "con diều hâu hiếu chiến" trên cục diện biển Đông, biển Hoa Đong nói riêng và bàn cờ chính trị thế giới nói chung. Trên thực tế, trong nhiều năm qua, nhà cầm quyền Hà Nội thường tỏ ra khá "hiền" với Trung Quốc. Vì vậy, đến bây giờ, trước áp lực của dân chúng, hung hăng của Bắc Kinh, sức ép của Mỹ, thì Hà Nội cần phải thể hiện rõ quyết tâm của mình mà mở màn là thông điệp của Thủ tướng tại hội nghị Sangri-la diễn ra ở Singapore.
Thế nhưng, thực tế,  sự cân bằng này khó khả khi trước cái bóng quốc gia phương Bắc. Các nước như Thái Lan, Singapore, Indonesia dù là những người bạn của Hoa Kì, trong đó Thái Lan là điều phối viên trong hệ Asean - Trung Quốc, Singapore là nơi đầu tiên ở châu Á mà Mỹ triển khai lực lượng các tàu tuần duyên thế hệ mới, nhưng nhìn chung thì hiện nay, dù có một số tiến triển, thì cán cân vẫn nghiêng về Trung Quốc nhiều hơn. Và lại, các quốc gia Đông Nam Á kể trên cũng không nằm trên các khu vực tranh chấp với Trung Quốc. 
Trong tương lai, Việt Nam phải cần mở rộng không chỉ là mối quan hệ với các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, mà cần phải hợp tác với các nước nhỏ hơn như Philipines, Malaysia, Brunei, ... để tạo lập được một sức mạnh đáng kể tránh phụ thuộc vào người "láng giềng tốt".
Sau chiến tranh biên giới phía Bắc 1979 (cuộc chiến mà phía ta ít được nhắc đến trong thì phía "họ" thì phổ biến rộng rãi), thì sự cảnh giác trong bang giao Việt Nam - Trung Quốc ngày càng trở nên sâu sắc. Tuy phụ thuộc Trung Quốc trên hầu hết mọi phương diện thì sự nghi ngờ cũng phát sinh, đặt biệt là trong dân chúng cũng như giới cầm quyền. Từ đầu thế kỉ XXI đến nay, Việt Nam luôn muốn được thiết lập cơ chế đối tác chiến lược với Hoa Kì nhưng còn bị vướng các vấn đề về nhân quyền, quyền tự do, đặc biệt là tự do ngôn luận. Vì vậy, Hà Nội đã tiến hành xác lập mối quan hệ này với các nước là đồng minh thân cận bậc nhất của Hoa Kì là Anh, Pháp, Tây Ban Nha,... Thế nhưng, từ sau khi các quốc gia này lâm vào tình trạng đại suy thoái, cũng như sự bành trướng của Bắc Kinh, thì Hà Nội lại tiến hành lại gần hơn với Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc vốn là những kẻ khó ưa của Trung Quốc tại khu vực.
Trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, nhất là tâm lí gây chiến của Bắc Kinh thì việc cần làm của Hà Nội không đơn giản là như thế này mà cần phải làm sao để tranh thủ sự ủng hộ của các nước, tránh làm "con cờ" trong bàn cờ thương lượng giữa Bắc Kinh và Washington mà trước đây từng bị như vậy (lúc ấy là bàm cờ giữa Moscow và Washington). Có một điều gần như là tiên quyết, đồng minh của ai thì cũng khômg có lợi cả, mà phải biết lợi dụng sức mạnh của các nước để tạo sức mạnh cho chính mình, đó mới là thành công trong ngoại giao hiện nay.
Xin thay lời kết bằng một câu chuyện được lược trích từ cuốn "Bên thắng cuộc":  " Năm 1991, khi thăm chính thức Thái Lan ông Võ Văn Kiệt nói: “Chúng tôi tự hào đã đánh thắng 3 đế quốc to”. Thủ tướng Thái Lan đáp lời: “Chúng tôi tự hào vì không phải đánh nhau với đế quốc to nào cả”

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét